Rofar

Rofarnir eru merkingar til þess að sýna hvort birta á tiltekna hluta af beygingardæminu fyrir einstök orð.
Orð sem fær + á alla rofa birtist því sem fullt beygingardæmi með engum eyðum.

Dæmi:

Nafnorð: ET+: kaffi, köttur Orðið er til í eintölu
  ET-: buxur Orðið er ekki til í eintölu
  FT+: kettir, buxur Orðið er til í fleirtölu
  FT-: kaffi Orðið er ekki til í fleirtölu

Rofarnir:

Nafnorð ET± eintala
  FT± fleirtala
  ANGR± án greinis
  MGR± með greini
Sagnorð GMPERS± germynd, persónuleg beyging
  GMOP± germynd, persónuleg beyging
  GMÓPfrl0 germynd, ópersónulegt frumlag: ÞF, ÞGF, EF, það
  MMPERS± miðmynd, persónuleg beyging
  MMÓP± miðmynd, ópersónuleg beyging
  MMÓPfrl0 miðmynd, ópersónulegt frumlag: ÞF, ÞGF, EF, það
  GMBH± germynd, boðháttur
  MMBH± miðmynd, boðháttur
  LHNT± lýsingarháttur nútíðar
  LHÞT± lýsingarháttur þátíðar
  NHSagnbGM± nafnháttur og sagnbót í germynd
  NHSagnbMM± nafnháttur og sagnbót í miðmynd
Lýsingarorð FSB± frumstig, sterk beyging
  FVB± frumstig, veik beyging
  MST± miðstig
  ESB± efsta stig, sterk beyging
  EVB± efsta stig, veik beyging
  KK± karlkyn
  KVK± kvenkyn
  HK± hvorugkyn
Atviksorð FST± frumstig
  MST± miðstig
  EST± efsta stig

Rofarnir eru vinnutæki sem notuð eru til þess að búa til beygingardæmin í BÍN og þar með tölvutæk gögn sem hægt er að sækja. Lýsingin á beygingu einstakra orða byggist á gildunum sem rofarnir fyrir tiltekið orð fær, innan þeirra takmarka sem rofarnir sjálfir setja. 

Í persónubeygðum sögnum eru t.d. hvorki rofar fyrir persónur né llifandi/dautt frumlag þannig að sögn birtist óhjákvæmileg í 1. og 2. persónu, jafnvel þótt merkingarlega sé nánast útilokað að frumlag sé annað en hlutur eða fyrirbæri, þ.e. 3. persóna, -lifandi. Dæmi af þessu tagi eru algeng í orðabókum og oft býsna skemmtileg:

Perfluo ... eg renn á mille, lek i gegnum, fell framm, flyt ut um allar trissur. (Nucleus latinitatis, bls. 86).

Rofarnir skýra því umframt efni í BÍN en þeir sjálfir koma ekki fram í gögnum á vefsíðunni, hvorki í beygingardæmunum né í tölvutækum gögnum. Reynt er að greiða notendum leið að merkingarlegri skilyrðingu á notkun sem stafar af þessu í athugasemdum ofan við beygingardæmin.

 

KB 1.10.2013